Doğum İzni : Çalışan Anne ve Babaların Hakları

Doğum, her aile için heyecan verici ve özel bir andır. Ancak çalışan anne ve babalar için bu süreç, iş hayatından uzak kalmayı ve yeni rutinlere uyum sağlamayı gerektirir. İşte bu noktada doğum izni devreye girer. Peki, doğum izni nedir, kimler yararlanabilir ve nasıl uygulanır? Bu yazıda, doğum izninin tüm detaylarını ele alacağız.

Doğum İzni Nedir?

Doğum izni, çalışan anne ve babalara doğum öncesi ve sonrasında verilen ücretli izin süresini ifade eder. Bu izin, ebeveynlerin yeni doğan bebeklerine adapte olmalarını, onlarla bağ kurmalarını ve ihtiyaç duydukları bakımı sağlamalarını amaçlar[1][2].

Ülkemizde doğum izni, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 74. maddesi ile düzenlenmiştir. Buna göre:

• Kadın işçilere doğumdan önce 8 hafta ve doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık ücretli izin verilir[1][2].
• Çoğul gebelik (ikiz, üçüz vb.) durumunda, doğum öncesi izin süresi 10 haftaya çıkar[1][2].
• Sağlık durumu uygun olduğu takdirde, doktorun onayı ile kadın işçi isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar çalışabilir. Bu durumda, kullanılmayan süreler doğum sonrası izne eklenir[1][2].

Doğum İzni Nasıl Uygulanır?

1. Doğum Öncesi İzin

Doğum izni, gebeliğin 32. haftasından itibaren başlar[1][4]. Çoğul gebeliklerde bu süre 30. haftadır[4]. İzne ayrılmadan önce çalışanın doktordan “çalışmasında sakınca yoktur” raporu alması ve işverene bildirmesi gerekir[4].

2. Doğum Sonrası İzin

Doğum sonrası 8 haftalık izin, doğumun gerçekleştiği tarihten itibaren başlar[1][2]. Eğer kadın işçi doğum öncesi 3 haftaya kadar çalışmışsa, kullanmadığı izin süresi doğum sonrasına aktarılır[1][2].

3. Ücretsiz İzin

Kadın işçi, doğum sonrası ücretli iznin bitiminden itibaren 6 aya kadar ücretsiz izin kullanma hakkına sahiptir[6]. Ayrıca ilk doğumda 60 gün, ikinci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda 180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretli izin alabilir[6].

4. Babalık İzni

Eşi doğum yapan erkek işçilere 5 gün ücretli izin verilir[6]. Memur ve sözleşmeli personel için bu süre 10 gündür[6].

Doğum İzni Hakkında Hap Bilgiler

• Doğum izni toplam 16 haftadır (8 hafta doğum öncesi, 8 hafta doğum sonrası)[1][2].
• Çoğul gebeliklerde doğum öncesi izin 10 haftaya çıkar[1][2].
• İzin süresince işçinin maaşı devlet tarafından karşılanır[3].
• Doğum izni bitmeden işe dönüş yapılamaz, erken başlangıç için doktor raporu şarttır[5].
• Doğum yapan kadın, 1 yıl süreyle günde 1,5 saat süt izni kullanabilir[3].
• Doğum izninin tamamı doğum sonrasında kullanılamaz, doğum öncesi kullanılması zorunludur[2].
• Doğum izni şartlarına uyulmaması halinde işçi haklı fesih, işveren ise tazminat hakkı kazanır[3].

Doğum izni, çalışan anne ve babaların en temel haklarından biridir. Bu izin sayesinde ebeveynler, yeni doğan bebeklerine daha fazla zaman ayırabilir, onlarla duygusal bağ kurabilir ve iş-yaşam dengesini sağlayabilirler. Tüm anne ve babaların doğum izninden eksiksiz yararlanması, sağlıklı ve mutlu ailelerin temelini oluşturur.

Citations:
[1] https://www.ey.com/tr_tr/tax/sosyal-guvenlikte-gundem/makaleler/ekonomist-makaleleri/2021-yili/anne-babalar-icin-tum
[2] https://www.ey.com/tr_tr/tax/sosyal-guvenlikte-gundem/makaleler/ekonomist-makaleleri/2021-yili/anne-babalar-icin-tum-yonleriyle-dogum-izni-uygulamasi
[3] https://multinet.com.tr/blog/insan-kaynaklari/dogum-izni-nedir-nasil-hesaplanir
[4] https://drbanuciftci.com/sayfa/dogum-izni-hesaplamasi
[5] https://ilkadimlarim.com/calisan-anne-adaylari-icin-dogum-izni
[6] https://www.delilavukatlik.com/post/dogum-izni-nedir-ne-kadar
[7] https://www.logo.com.tr/blog/blog-detay/dogum-izni-nedir-dogum-izni-kac-gun-kullanilir

https://kurums.com/tr/isci-cikis-ve-yeniden-ise-yerlestirme-maliyetler-ve-stratejiler/