İcra takibi karşısında şirketlerde yapılması gerekenler

tarafından Ekrem Duman | Kas J, 2020 | Hukuk, Kıymetli Evrak Hukuku, Ticaret Hukuku

Şirketler için icra takibi senaryoları neler, icraya ne zaman başvurmalısınız, icraya muhatap olduğunuzda neler yapmanız gerekiyor, bu yazımızda bunları inceleyeceğiz. Alacak tahsilinde yaşanan sıkıntılardan dolayı bazen hukuk yoluna gidilip icra yolu ile alacak tahsili yapılmak durumunda kalınabilir. Türkiyedeki icra dosyaları istatistiklerini incelerseniz yıllık neredeyse 10 milyon dosyanın açıldığını, bunun yarısının işlemden kaldırıldığını, 2,6 milyonun sonuçlandığını, geri kalan 2,4 milyonun sonraki seneye devir ettiğini görürsünüz. Bu dosyalardan şirketlerde hem işveren olarak hem de ticari hayatlarından kaynaklı anlaşmazlıklardan kaynaklı olarak nasiplerini alıyorlar. Şirketlerin için icra olduğunda bir takım sorumlulukları bulunuyor. Önce gelin icra nedir, icra ne demek detaylarına bakalım sonrasında sorumluluklar ve icra takip işlemleri nelerdir kısımlarına bakalım.

İcra ne demek?

Alacağa sahip bir kişinin bu borcu tahsil edebilmek için başlattığı süreç, icra sürecidir. Yani, borçlu taraf, borcunu ifa edemediğinde alacaklı taraf devletin gücüne başvurarak icra sürecini başlatır. İcra sürecini başlatmak için İcra Müdürlüğüne takip açılması gerekir. Hukuk bilgisi olmayanların bu süreçleri bir avukat aracılığıyla yapması daha yerinde bir hareket olur.

İcra Müdürlükleri, sizin karşı taraf ile yapmış olduğunuz sözleşmeler sonucunda tüm hak ve alacakların kamu tarafından takibini sağlar. Yani, alacaklarınızın kamu aracılığı ile tahsilini sağlamak için İcra Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekir. Yukarda bahsettiğimiz dosya büyüklükleri her ne kadar insan gözünü korkutsa da en son çare olarak bu yönteme başvurmak bir zorunluluk. İstatistiklerden anlaşıldığı üzere bu yola başvuranların dosyaları zaten sulh yolu ile kapanmışa benziyor. Demek ki hukuki süreç başlatmak tahsilatı hızlandıran adımlardan birisi.

İcra takibi nedir?

İcra takibi, icraya dair tüm süreçleri ifade eder. Alacaklı ile borçlu arasındaki uyuşmazlık dolayısıyla başlayan ve alacaklının İcra Müdürlükleri yolu ile borçlu taraftan tüm alacağını tahsil etmesine kadar olan süreç icra takibinin konusudur.

İcra takibi türleri nelerdir?

İcra takibinin 2 çeşidi mevcuttur. Bunlar;

1. İlamlı icra takibi,
2. İlamsız icra takibidir.

İlamlı icra takibi nedir?

Öncelikle ilam, mahkeme kararı anlamına gelir. İlamlı icra takibinde mahkeme kararı ile icra takibi yolu açılır. Konu olarak da şunları içerebilir:

İlamlı icra takibinin konusu para alacağı, menkul teslimi, gayrimenkullerin tahliyesi, çocuk teslimi çocuk ile şahsi münasebet-görüştürme gibi konulardır.

İlamlı takipte kullanılabilecek belgeler:

• Mahkeme kararı
• Mahkeme önünde yapılan sulh, kabul veya feragat,
• Hakem kararı
• Noter senedi
• Temyiz ve icra kefaletnameleri

İlamlı icra takibini başlatabilmek için kararın kesinleşmesi gerekmez. Bu kuralın istisnaları vardır.

İlamsız icra takibi nedir?

İlamsız icra takibi de kendi içinde 2 farklı gruba ayrılır. Bunlar;

1. Genel haciz yolu ile,
2. Kambiyo senedine dayanan icra takibi şeklindedir.

Genel haciz yolu: Bu tip icra takiplerinde, alacaklıda mevcut bir çek, senet ya da poliçe gibi herhangi bir belge veya mahkeme kararı bulunmaz. Alacaklı olan taraf, taahhütname veya sözleşme gibi belgelerle birlikte ya da hiçbir belge olmadan İcra Müdürlüğü’ne gider ve genel haciz yolu ile takip başlatabilir.

Kambiyo senedine dayanan icra takibi: Bu tip icra takiplerinde de haciz yolu söz konusudur. Poliçe, çek, bono gibi belgeler göz önünde bulundurularak başlatılır. Alacaklı tarafın belgelerini İcra Müdürlüğü’ne sunması gerekir. Senetlerden vadesi gelen varsa icra memuru, borçluya ödeme emri tebliğ eder. Takip eden süreçte borçlu, 10 gün içerisinde söz konusu olan icra dairesinin bağlı olduğu hesaba ödeme yapmak zorunda kalır.

İcra takip işlemleri nelerdir, nasıl başlatılır?

İcra takibini başlatabilmeniz için ilk olarak icra takibinin hangi türde olacağına karar vermeniz gerekir. Buna karar verdikten sonra, seçtiğiniz icra türüne uygun olan belgeleri hazırlamanız ve ilgili birimlere başvurmanız gerekir. Belgeler ile birlikte takip talebi ve ödeme emri de hazırlanır. Hazırlıklarınızı tamamladıktan sonra İcra Tevzi Bürosu’na giderek harç tutarını ödemeniz gerekir. Harç tutarı, takibi yapılması talep edilen alacağın miktarına göre belirlenir. Sonra İcra Müdürlüğü borçlu tarafa ödeme emrini iletir. Borçlu taraf, kendisine ulaşan ödeme emrine itiraz etmezse kesinleşir. Belirlenen süre içerisinde borcunu ödememesi halinde de kesinleşecektir.

İcra takibi için yetkili neresidir?

Görevli merci icra daireleridir. Yetki hususu takibe konu işlemlerin hangi yerdeki icra dairesi tarafından yapılacağına ilişkindir. Bu konuda genel yetkili icra dairesi, borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesidir. Sözleşmelerden doğan borçlar için alacaklının adresindeki icra dairesi veya borçlunun adresinin ordaki icra dairesi yetkili olabilir. Sözleşme düzenleyenler genelde hangi icra dairesinin anlaşmazlık olduğunda yetkili olacağını yazarak bildirirler hizmet sözleşmelerindeki dosyaların çalışması kolay yapılabilsin.

İcra takibine itiraz süresi ne kadardır?

Borçlu taraf ödeme emrini aldığı andan itibaren borcunu kabul etmiyor ise ödeme emrine itiraz edebilir. İlamsız icra takibinde itiraz, ödeme emrini gönderen icra dairesine yapılır. İtirazı 7 gün içerisinde hem yazılı hem de sözlü olarak yapmak gerekir. İtirazın yapılması halinde takip durur ve alacaklı itirazı kaldırmak için dava açabilir. Davayı açma süresi ise 6 aydır. Açılan davada alacaklı olan taraf, talebini ispat etmek durumundadır.

Maaş haczi nedir?

Maaş haczi, İcra İflas Kanunu 83. Maddesi gereğince düzenli olarak çalıştığınız iş yerinden aldığınız ücretin belirli bir kısmına icra yolu ile el konulması halidir. Maaşınızdan kesilecek olan miktar, borcunuza göre değişir.

Maaş haczi nasıl uygulanır?

Bir işverene bağlı olarak çalışmanız halinde iş yerine İcra Müdürlüğü tarafından gönderilen tebligat ile işçinin maaşına haciz uygulanır. Gerekli kesintileri ise işveren yapar. İşveren, söz konusu işçiye ait maaşın 1/4’ünü keserek tebligatta geçen IBAN numarasına yatırır.

Çalışanın maaşına haczi, özel sektör veya kamu sektörü fark etmeksizin aynı şekilde uygulanır. İcra takibi kesinleşen işçiye devlet 90 gün süre tanır. Bu süre sonunda işçi borcunu ödemezse İcra Müdürlüğü 7 gün ek süre verir ve işçiyi uyarır. İşçinin yine ödeme yapmaması halinde maaş haczi uygulanır.

Haciz yazısını alan işveren, bir hafta içinde haczin icra edildiğini ve borçlunun maaş ve ücretinin miktarını icra dairesine bildirmeye ve borç bitinceye kadar icra dairesinin haciz konulan miktarı borçlunun maaş veya ücretinden keserek hemen icra dairesine yatırmaya mecburdur. Süresi içinde cevap verilmeyen dosyalar için işveren sorumluları direk sorumlu oluyorlar, bunların maaşından kesintiye gidilerek tahsilat bu sefer yapılmaya çalışılıyor. Bir başka dikkat edilmesi gereken husus birden fazla icra varsa öncelik sırası olanın ilk önce tahsili sağlanıp sonrakine öyle geçilmesi gerekiyor.

Umarız icra nedir?, icra ne demek?, İlamlı icra nedir?, icra takip işlemleri nelerdir? gibi sorulara yanıt aradığımız yanımız sizlere faydalı olmuştur.