Bir ticari işletme açtığınızda ilk akla gelen konulardan biri mali müşavir tutup tutmamaktır. Mali müşavirlik mesleği kanunla düzenlenen meslek dallarından biridir. Vergi usul kanununda iş yapış durumunuza göre mali müşavir tutacağınız haller bulunmaktadır. Öncelikle işletme türünüzü belirlemeniz lazım, bunun için danışmanlık almanız en akıllıca tercih olacaktır. Kurums.com da bu nasıl yapacağınıza dair yazılar bulunmakla beraber, bir mali müşavire danışarak da detayları görüşmenizde fayda var.
İşletme türünüz belli olduktan sonra ister şirketi kendiniz kurun ister bir mali müşavir ile ilerleyerek işletmenizi açın. Vergi dairesi aşağıdaki şartları sağlıyor iseniz işletme türünüze göre defter tutmanızı bekler. Aşağıda kimler defter tutmalı ve 2023 yılı SMMM asgari defter tutma tarifeleri paylaşılmıştır. Mali müşavirler defter tutmanın yanında beyannamelerinizi onaylayıp sisteme yükleyen kişilerdir. Ayrıca ek hizmetler de sunarlar danışmanlık, şirket yapısal değişiklikler, genel kurulların yapılması gibi, tam liste hizmet detayları asgari ücret tarifesi linkinde bulunmaktadır.
Kimler defter tutmalı?
Kimlerin ticari defter tutmak zorunda olduğu VUK’ un 172. maddesinde belirtilmiştir. Buna göre aşağıdaki dallardan birinde faaliyet gösterenler bir mali müşavir ile anlaşarak defter tutmak zorundalar:
- Ticaret ve sanat erbabı: Esnaf, sanatkarlar, her türlü ticaret işi yapanlar.(Örnek; berber, marangoz, online veya direk satış yapanlar)
- Ticaret şirketleri: Gerçek ya da tüzel kişilerin oluşturmuş olduğu ortaklıklar.(Örnek: Komandit, kollektif şirketler, limited, anonim şirketler, vs)
- İktisadi kamu müesseseleri: Kamuya ait olan ticari, sınai ve zirai işletmeler. (örnek; makine kimya endüstrisi, Ceylanpınar tarım işletmesi)
- Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler: Dernek ve vakıflara ait veya bağlı olan işletmeler.(Örnek:Vakıf üniversiteleri)
- Serbest meslek sahipleri: Ticari mahiyette olmayan işleri, bir işverene bağlı olmadan, kendi nam ve hesabına yapan, ilmi, mesleki bilgisi ile para kazanan kişilerdir.
- Çiftçiler: Tarım ve hayvancılıkta faaliyette bulunanlar.
Defter Tutmayacaklar
Yukarıda belirttiğimiz kişi ve kuruluşlardan, VUK ‘un 173. maddesinde belirtilen şartları taşıyanlar ticari defter tutmak zorunda değillerdir ve bunun için mali müşavir tutma zorunlulukları bulunmuyor.. Bu şartlar kanunda şu şekilde sıralanmıştır.
- Gelir vergisinden muaf olan esnaf: İşyeri açmadan, işçi çalıştırmadan, pazar takibi yapmadan, motorlu araç kullanmadan değeri yüksek olmayan malları kendi adına üreten ya da alıp satan kişiler gelir vergisinden muaf oldukları için ticari defter tutmazlar.
- Gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler: Gelir Vergisi Kanunumuzun 54. maddesinde belirtilen işletme büyüklüklerini aşmamış olan çiftçiler stopaj yoluyla vergilendirildikleri için ticari defter tutmazlar.
- Gelir vergisi kanunumuza göre kazançları basit usulde tespit edilenler: Ticari kazançları basit usulde vergilendirilenler ticari defter tutmazlar. Basit usulde vergilendirilmek için Gelir vergisi kanunumuzun 47 ve 48. maddelerinde belirtilen genel ve özel şartları taşımak gerekir.
- Kurumlar vergisinden muaf olan:
– İktisadi kamu müesseseleri
– Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler
Genel olarak kamu idare ve müesseseleri tarafından koruma amaçlı, toplumsal amaçlı, eğitim amaçlı işletilen kurumlar, dernek ve vakıflara ait olup bakanlar kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar olup Kurumlar vergisi kanunun 4. maddesinde detaylı olarak belirtilmiştir. Bu kurumlar ve işletmeler de ticari defter tutmazlar.
Tutulması Zorunlu Defterler
Tüccarlar defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmıştır. (VUK madde 176) Her sınıfın defter tutma şekli ve tutmuş olduğu defterler birbirinden farklıdır. Buna göre;
– Birinci sınıf tüccarlar Bilanço esasına göre (Yevmiye, Defteri Kebir, Envanter defterleri tutarlar)
– İkinci sınıf tüccarlar ise İşletme hesabı esasına göre defter tutarlar.
İkinci sınıf tüccarlar için belirli hadler getirilmiştir, bunları aşanlarda Bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır. Bu hadleri mali müşaviriniz sizin için takip edip tutmanız gereken defteler için ilgili hesap dönemi için size bilgi verecektir.
2024 YILI İÇİN DEFTER TUTMA VE SINIF DEĞİŞTİRME HADLERİ
| 1- Yıllık | ||
| -Alış tutarı | : | 1.400.000.- TL |
| -Satış tutarı | : | 2.000.000.- TL |
| 2- Yıllık gayrisafi iş hasılatı | : | 690.000.- TL. |
| 3- İş hasılatının beş katı ile yıllık satış hasılatının toplamı | : | 1.400.000.- TL |
Mali Müşavirlik Ücret Tarifesi 2024
2024 yılı tam liste mali müşavirlik asgari ücret tarifesine buradan ulaşabilirsiniz. İstanbul için yayınlanan listedir.
Link: Tarife
